Điện toán đám mây – Cloud computing: Định nghĩa của điện toán đám mây vẫn còn gây nhiều tranh cãi. Công ty tư vấn Accenture đã đưa ra một định nghĩa ngắn gọn, hữu ích: Khả năng cung cấp năng động của IT (phần cứng, phần mềm, hoặc dịch vụ) từ các nhà cung cấp thứ ba qua mạng.
Điện toán đám mây là mô hình điện toán, không phải là một công nghệ. Trong mô hình này, tất cả các máy chủ, mạng, các ứng dụng và các yếu tố khác liên quan đến trung tâm dữ liệu được triển khai sẵn sàng cho IT và người dùng cuối thông qua Internet, cho phép IT có thể mua từng loại và số lượng của các dịch vụ điện toán mà họ cần. Mô hình đám mây khác hạ tầng truyền thống trong đó khách hàng cần phải tốn nguồn lực để quản lý. Thay vào đó, họ cắm vào “đám mây” cho các dịch vụ cơ sở hạ tầng, các dịch vụ nền tảng (hệ điều hành), hoặc các dịch vụ phần mềm (chẳng hạn như ứng dụng SaaS), và hoạt động như trung tâm dữ liệu nội bộ hoặc máy tính cung cấp các chức năng tương tự.
Ở mô hình điện toán này, mọi khả năng liên quan đến công nghệ thông tin đều được cung cấp dưới dạng các “dịch vụ”, cho phép người sử dụng truy cập các dịch vụ công nghệ từ một nhà cung cấp nào đó “trong đám mây” mà không cần phải có các kiến thức, kinh nghiệm về công nghệ đó, cũng như không cần quan tâm đến các cơ sở hạ tầng phục vụ công nghệ đó. Theo tổ chức IEEE “Nó là hình mẫu trong đó thông tin được lưu trữ thường trực tại các máy chủ trên Internet và chỉ được được lưu trữ tạm thời ở các máy khách, bao gồm máy tính cá nhân, trung tâm giải trí, máy tính trong doanh nghiệp, các phương tiện máy tính cầm tay, …”.
Ngày nay, các thành phần liên quan đến CNTT như phần cứng, phần mềm, hệ thống mạng ngày càng rẽ hơn, linh hoạt hơn và dễ dàng điều khiển, quản lý hơn cho các nhà quản trị trung tâm dữ liệu. Một ví dụ trong việc kinh doanh qua mạng là thay vì người dùng chờ đợi vài ngày hoặc vài tuần cho bất kỳ thay đổi phần cứng, các trung tâm dữ liệu điển hình có thể dễ dàng thêm dung lượng lưu trữ hoặc nâng cấp máy tính để phù hợp với sự phát triển nhanh của kinh doanh trực tuyến.
Với các dịch vụ sẵn có trên Internet, doanh nghiệp không phải mua và duy trì hàng trăm, thậm chí hàng nghìn máy tính cũng như phần mềm. Họ chỉ cần tập trung vào kinh doanh lĩnh vực riêng của mình bởi đã có người khác lo cơ sở hạ tầng và công nghệ thông tin thay họ.
Các điểm khác biệt của Điện toán đám mây
Các dịch vụ web-mail của Google và Yahoo, dịch vụ sao lưu của Carbonite hoặc MozyHome, ứng dụng quản lý tài nguyên khách hàng như Salesforce.com, nhắn tin và các dịch vụ voice-over-IP từ AOL, Google, Skype, Vonage và dịch vụ của những hãng khác tất cả đều là dịch vụ điện toán đám mây, ẩn đằng sau một lớp trừu tượng để làm cho chúng đơn giản hơn với người dùng cuối, những người muốn có mô hình tính toán phức tạp của dịch vụ nhưng không cần quan tâm nó được thực hiện như thế nào.
Có 3 loại điện toán đám mây cơ bản:
- Dịch vụ cơ sở hạ tầng (Infrastructure as a Service) – cung cấp mạng lưới hoặc các cụm máy chủ ảo hóa, mạng, lưu trữ và hệ thống phần mềm được thiết kế để làm tăng thêm hoặc thay thế các chức năng của toàn bộ một trung tâm dữ liệu. Ví dụ dịch vụ cao nhất là Amazon Elastic Compute Cloud [EC2] và Dịch vụ lưu trữ đơn giản (Simple Storage Service), IBM và các nhà cung cấp IT truyền thống khác cũng có các dịch vụ đơn giản như nhà cung cấp dịch vụ viễn thông Verizon.
- Dịch vụ nền tảng (Platform as a Service) – Cung cấp các máy chủ ảo hóa mà trên đó người dùng có thể chạy các ứng dụng hiện tại hoặc phát triển những cái mới mà không cần phải lo lắng về việc duy trì các hệ điều hành, phần cứng máy chủ, cân bằng tải hoặc năng lực tính toán. Các ví dụ bao gồm profile cao nhất Azure của Microsoft và Salesforce của Force.com.
- Dịch vụ phần mềm (Software as a Service) – Mẫu được biết đến rộng rãi nhất và được sử dụng rộng rãi của điện toán đám mây, SaaS cung cấp tất cả các chức năng của một ứng dụng truyền thống phức tạp, nhưng thông qua một trình duyệt Web, không phải là một ứng dụng cài đặt nội bộ. SaaS loại bỏ các lo lắng về máy chủ ứng dụng, lưu trữ, phát triển ứng dụng, mối quan tâm liên quan đến phổ biến của CNTT. Ví dụ profile cao nhất là Salesforce.com, Gmail của Google và Apps, nhắn tin từ AOL, Yahoo và Google, VoIP Vonage và Skype.
Tại sao tôi cần Điện toán đám mây?
Theo các nhà phê bình, có nhiều lý do để nhiều người gần như không muốn sử dụng điện toán đám mây.
Các đối số cho điện toán đám mây rất đơn giản: có được dịch vụ trung tâm dữ liệu phức tạp theo yêu cầu, chỉ trong số lượng bạn cần và có thể trả tiền cho, ở các cấp độ dịch vụ mà bạn đã thiết lập với các nhà cung cấp, với khả năng bạn có thể thêm hoặc bớt đi theo ý muốn.
Tuy nhiên, nếu người khác sở hữu cơ sở hạ tầng máy tính mà bạn sử dụng dịch vụ trên đó, bạn không có các cách nào kiểm soát dữ liệu và hiệu suất của các ứng dụng của bạn mà bạn có thể cần, chưa kể đến khả năng kiểm soát hoặc thay đổi các quy trình và chính sách ngay cả cho người dùng đã được chứng thực làm việc.
Một loạt các nhà cung cấp phần mềm đang đổ xô vào thị trường để điền vào khoảng cách với các công cụ quản lý, nhưng các bộ sản phẩm ứng dụng đó còn khá non nớt để đáp ứng được nhu cầu của doanh nghiệp.
Theo Chris Wolf, nhà phân tích ảo hóa và cơ sở hạ tầng tại Burton Group, “Tuân thủ HIPAA, Sarbox và các quy định khác của liên bang – và quan trọng hơn, thể hiện kiểm soát mà bạn có – là vô cùng khó khăn với điện toán đám mây. Nói về ảo hóa trong điện toán đám mây, phải có ít nhất một vài nền tảng chung hoặc phần cứng đằng sau nó.
Điện toán đám mây không có kích cỡ phù hợp cho tât cả các nhu cầu giải pháp. Bạn có thể có thể cảm nhân sự khác nhau của SAAS, EC2 của Amazon và các dịch vụ cơ sở hạ tầng khác hoàn toàn khác nhau cách mà họ áp dụng cho lưu trữ, ứng dụng truyền thông… Đó là một vấn đề lớn.
Khách hàng sử dụng điện toán đám mây có nguy cơ mất dữ liệu bởi nó đã bị khóa vào các định dạng sở hữu độc quyền, có thể mất kiểm soát dữ liệu vì các công cụ để xem người nào đang sử dụng hoặc những người có thể xem dữ liệu nó khi nó di chuyển trên mạng được thực hiện không đầy đủ, hoặc có thể mất kiểm vì họ không biết khi nào hoặc lúc nào dữ liệu đã bị xâm nhập.”
Những hạn chế của Điện toán đám mây là gì?
Theo Bob Laliberte, nhà phân tích của Enterprise Strategy Group: “Điện toán đám mây không chỉ bị tranh cãi về vấn đề pháp lý mà hơn nữa, đó là kỹ thuật. Chúng tôi nói về khó khăn để quản lý một môi trường ảo hóa, nơi các ứng dụng của bạn đang chạy ẩn trên đó và phần cứng đang nói dối bạn. Thậm chí còn nhiều hơn với điện toán đám mây, bạn phải cố gắng để quản lý phần cứng của người khác mà lầm tưởng là của mình.”
“Không có đám mây đơn lẽ trong điện toán đám mây. Tất cả SAAS và các nhà cung cấp cơ sở hạ tầng dịch vụ đám mây khác đều sử dụng kỹ thuật, tiêu chuẩn khác nhau. Điều này có nghĩa là mối liên hện của các nhà cung cấp sẽ hoàn toàn khác nhau. Bạn không thể áp dụng công cụ hoặc qui trình kinh doanh có sẵn cho dịch vụ điện toán đám mây.”
“Theo dõi kết khối lượng công việc sau khi di chuyển hệ thống vào môi trường điện toán đám mây thường có nghĩa là sử dụng một phần hoặc toàn bộ ứng dụng quản lý tích hợp không hoàn hảo so với các ứng dụng quản lý hiện tại của công ty. IBM, HP, BMC và các nhà cung cấp công cụ quản lý hệ thống data center khác đang bổ sung thêm các chức năng quản lý đám mây càng nhanh càng tốt để thu hút khách hàng, công việc mà họ chưa từng làm trước đây.”
Theo James Staten, nhà phân tích data center cho Forrester Research: “Bạn cũng không thể di chuyển ứng dụng giữa các nhà dịch vụ điện toán đám mây với hy vọng chúng sẽ hoạt động trên môi trường mới ngay cả với kỹ thuật ảo hóa tốt nhất”
“Để di chuyển qui trình ứng dụng hoạt động của công ty vào môi trường điện toán đám mây đòi hỏi ít nhất khối lượng công việc IT tương tự như khi di chuyển qui trình ứng dụng từ hệ thống server hiện tại đến hệ thống server thực hoặc server ảo hóa mới bao gồm việc cấu hình lại các kết nối đến tài nguyên mạng và lưu trữ.”
“Rất nhiều CIO quan tâm đến đám mây nội bộ nhưng họ đang thận trọng về vấn đề hiệu suất và bảo mật hệ thống vốn có trong điện toán đám mây.”
VMware, hãng cung cấp phần mềm ảo hóa lớn nhất toàn cầu cũng nhảy vào cuộc dựa trên chiến lược công nghệ của mình với ý tưởng rằng các công ty sẽ có thể ảo hóa tất cả tài sản vào “đám mây nội bộ”, hoạt động liên kết mạnh mẽ với các đám mây bên ngoài cũng dựa trên phần mềm ảo hóa VMware.
Các CIO đang chuẩn bị cho việc đưa hệ thống vào điện toán đám mây cho rằng việc sử dụng đám mây bên ngoài dễ gây ra các vấn đề nhạy cảm, các số liệu cần phải được kiểm soát chặt chẽ hơn thậm chí còn quan trọng hơn khi sử dụng môi trường IT nội bộ. Đặc biệt vì có quá ít công cụ quản lý điện toán đám mây liên hệ bắt tay được với nhau giữa các nhà cung cấp dịch vụ. Họ đề nghị đưa ra bảng checklist tất cả các vấn đề cần để thông qua trước khi quyết định làm thế nào hoặc có sử dụng các dịch vụ điện toán đám mây hay không. Mặc dù mục đích của điện toán đám mây là đơn giản nhưng cơ chế hoạt động giao tiếp thường phức tạp hơn nhiều.
“Có nhiều vấn đề phức tạp hơn là cái mà mọi người đang thừa nhận”, Staten nói.
Lựa chọn nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây nào
Có nhiều nhà cung cấp dịch vụ Điện toán đám mây khác nhau, thậm chí ngay cả các dịch vụ cơ bản nhất đến dịch vụ cơ sở hạ tầng nhưng giá cả của dịch vụ khác nhau phụ thuộc vào lựa chọn dịch vụ của bạn.
Amazon: Elastic Compute Cloud (EC2), dịch vụ cơ sở hạ tầng nổi tiếng nhất với mức giá dịch vụ tính theo dung lượng terabyte hàng tháng. Khách hàng có thể lựa chọn dịch vụ của mình bao gồm cả hệ điều hành, mức độ bảo mật, điều khiển truy cập, API và thanh toán theo dung lượng sử dụng.
Google: App Engine: Gmail là dịch vụ miễn phí cho sử dụng cá nhân và bắt đầu vào khoảng $ 50 cho mỗi hộp thư cho việc triển khai của công ty với tên miền riêng. App Engine của Google cho phép khách hàng xây dựng Java ảo hoặc các ứng dụng Web Python trên máy chủ Google, và thanh toán bằng các gigabyte khi dung lượng của họ vượt quá 500MB dữ liệu miễn phí và khả năng phục vụ 5.000.000 lượt xem trang mỗi tháng.
Skytap Virtual Lab: Skytap ít người biết đến cung cấp một nền tảng mà trên đó khách hàng có thể chạy các máy ảo và các ứng dụng mà không xây dựng cơ sở hạ tầng ảo cho riêng mình. Khởi đầu ở mức $ 500 mỗi tháng và tăng với khối lượng lưu trữ và truyền dữ liệu.
VMware vSphere4: VMware, dẫn đầu thị trường công nghệ ảo hóa, đã chuyển sang công nghệ điện toán đám mây ví dụ như với vSphere 4. Trong khi một số nhà cung cấp, chẳng hạn như Google, không đồng ý với nhấn mạnh vào các đám mây riêng của VMware, VMware gần đây đã gia nhập các đối tác lớn trong nỗ lực của mình để giúp khách hàng sử dụng một kết hợp của công nghệ đám mây riêng và đám mây công cộng.
Microsoft Azure: Hypervisor xây dựng vào Windows Server 2008 cạnh tranh trực tiếp với phần mềm ảo hóa của VMware, nhưng Azure của Microsoft là sản phẩm chính thức tham gia vào điện toán đám mây. Vẫn còn trong phiên bản beta, Azure cung cấp các dịch vụ cơ sở dữ liệu và nền tảng bắt đầu từ 0,12 $ mỗi giờ cho tính toán cơ sở hạ tầng; $ 0,15 cho mỗi GB cho việc lưu trữ, và $ 0,10 trên 10.000 giao dịch cho việc lưu trữ. Đối với SQL Azure, một cơ sở dữ liệu điện toán đám mây, Microsoft đang sạc 9,99 USD cho một bản Web, trong đó bao gồm một cơ sở dữ liệu 1 gigabyte quan hệ, và $ 99,99 cho một bản kinh doanh, nắm giữ lên đến một cơ sở dữ liệu quan hệ 10 gigabyte. Đối với dịch vụ NET – một tập hợp các công cụ phát triển dựa trên Web để xây dựng các ứng dụng dựa trên đám mây – Microsoft tính phí $ 0,15 trên 100.000 hoạt động tin nhắn, bao gồm tin nhắn Luồng Dịch vụ (Services Bus) và thẻ kiểm soát truy cập (Access
Ưu điểm, nhược điểm và rủi ro của Điện toán đám mây
Ưu điểm của Điện toán đám mây
- Triển khai nhanh chóng – thêm dung lượng hoặc các ứng dụng phần mềm gần như cùng một thời điểm.
- Đo lường chi phí – thanh toán trên dung lượng lưu trữ sử dụng, xử lý và phần mềm ứng dụng đồng nghĩa với việc sử dụng hiệu quả hơn chi phí cho CNTT.
- Ít hoặc gần như không có chi phí đầu tư thiết bị.
- Ít hoặc gần như không có chi phí vận hành, bảo trì – bảo trì từ xa từ máy trạm. Bạn không bao giờ phải đi chạm vào một máy chủ vật lý.
- Chi phí thấp – Nhiều khách hàng sử dụng chung một cơ sở hạ tầng, do đó nhà cung cấp dịch vụ có thể trang bị một số lượng lớn thiết bị và khấu hao cho nhiều khách hàng, giảm chi phí cho mỗi đơn vị thiết bị đến từng khách hàng.
Nhược điểm của Điện toán đám mây
- Ít hoặc không có vốn đầu tư – dịch vụ không khấu hao dần qua nhiều năm như chi phí vốn, do đó, có thể là một bất lợi thuế theo thời gian.
- Công cụ giám sát và bảo trì chưa chín muồi và khả năng hiển thị vào các đám mây là có hạn, mặc dù thông báo gần đây của BMC, CA, Novell và những người khác rằng họ đang sửa đổi các ứng dụng quản lý trung tâm dữ liệu của họ để cung cấp kiểm soát tốt hơn dữ liệu trong điện toán đám mây Amazon EC2 và các dịch vụ đám mây.
- Tiêu chuẩn chưa trưởng thành các nhóm như Distributed Management Task Force, Cloud Security Alliance và Open Cloud Consortium đang phát triển các tiêu chuẩn về quản lý tương thích, di chuyển dữ liệu, an ninh và các chức năng khác, nhưng thực sự tiêu chuẩn cấp độ chất lượng IT của công ty đòi hỏi vẫn còn một vài năm nữa, hầu hết các nhà phân tích đồng ý điều này.
Rủi ro của Điện toán đám mây
- Dữ liệu di động – Hầu hết các SaaS hoặc các nhà cung cấp dịch vụ điện toán đám mây có một số khả năng cho khách hàng để tải về và lưu trữ dữ liệu, nhưng chi phí của việc sử dụng ứng dụng của người khác mà thường là bạn không thể nhận được tất cả các dữ liệu của bạntrong đó có thể sử dụng trong một của nhà cung cấp phần mềm khác nhau.
- Riêng tư – Hầu hết các hợp đồng điện toán đám mây bao gồm ngôn ngữ riêng tư hứa hẹn của một dữ liệu khách hàng là an toàn và riêng tư. Nhưng với phần mềm giám sát và quản lý điện toán đám mây vẫn còn rất mới, khả năng khách hàng biết chắc chắn rằng những người đang tìm kiếm những dữ liệu – đặc biệt là những người trong tổ chức của mình đang sử dụng nó được giới hạn.
- Cấp độ dịch vụ – Điện toán đám mây không phải là hoàn toàn một dịch vụ bao gồm tất cả mặc dù khách hàng có khả năng tùy chỉnh các ứng dụng. Nhưng khả năng để thích ứng yêu cầu cấp dịch vụ cho các nhu cầu cụ thể của một doanh nghiệp là ít hơn so với các trung tâm dữ liệu xây dựng riêng với mục đích là để tiếp tục mục tiêu nâng cao khả năng kinh doanh của công ty.
- Tương tác – khả năng tương tác cao tùy chỉnh các ứng dụng nội bộ mà nhiều công ty dựa vào nhiều nhất thường không tương thích với các cơ sở hạ tầng CNTT chung có sẵn trong các đám mây. Đó có thể là tốt với nhiều công ty, mà muốn sử dụng các ứng dụng chỉ tương đối chung chung bên ngoài tường lửa của riêng mình.
